پینویسهای قسمت دوازدهم «ابرقدرت ریاکار» نوشتهی میشائیل لودرس که در پادکست بیبلیوکست منتشر شده است و میتوانید آن را از اینجا بشنوید:
۵… مورخ بریتانیایی جیمز بار با مدارکی اثبات کرد که تروریستهای یهودی که به سربازان، افسران و مواضع بریتانیا حمله میکردند، از جمله به هتل شاه داوود اورشلیم در ۱۹۴۶، که ستاد مرکزی امور اداری بود، از سوی سرویسهای مخفی فرانسوی آموزش دیده بودند. پاریس به وضوح قصد داشت از این طریق لندن را تضعیف و تسلط خود بر لبنان و سوریه را تحکیم کند.
جیمز بار: خط قرمز: بریتانیا، فرانسه و کشمکشی که خاور میانه را شکل داد، لندن ۲۰۱۱
James Barr: A Line in the Sand: Britain, France and the Struggle that Shaped the Middle East, London 2011
۶… در سال ۱۹۷۹ زبیگنیف برژینسکی، مشاور امنیت ملی رئیس جمهور کارتر، اهداف سیاست غرب در خلیج را در پسزمینهی جنگ سرد اینگونه خلاصه کرد. مسأله این است که خلیج فارس را کنترل کرده و اتحاد جماهیر شوروی را از «منابع انرژی با اهمیت حیاتی» دور نگه داریم، «که ثبات اقتصادی و سیاسی اروپای غربی و همینطور ژاپن به آنها وابسته است». اگر موفق نشویم شوروی را از منطقهی خلیج دور نگاه داریم، «توازن نیروهای ژئوپلیتیک به هم میخورد».
نقل قول از لو موند دیپلماتیک، جولای ۲۰۱۹: مسأله هرگز فقط نفت نبود، ص.۶
Le Monde diplomatique, Juli 2019: Es ging nie nur ums Öl, S. 6
۷… «با این حال واشنگتن مسئولیت ثبات در منطقه را به عهده میگیرد زیرا اروپای غربی و ژاپن به شدت به نفت آن وابسته هستند. همینطور به زودی چین در نتیجهی رونق اقتصادیاش. آمریکا اما میخواهد اجازه ندهد که این قدرتها این توانایی را به دست آورند که خود از این منابع حفاظت کنند.»
آتلانتیک: یک استراتژی کلان جدید، شمارهی ژانویه ۲۰۰۲
The Atlantic: A New Grand Strategy, January 2002 Issue;
۸… خلاصهاش کنیم: سیمون یک معاملهی سری کرد. سعودیها برای خرید عمدهی اوراق قرضهی دولتی آمریکایی اعلام آمادگی کردند. محتاطانه، با استفاده از تبادلات خارج از بازار بورس.
برای مطالعهی جزئیات ر.ک.: دیوید ای. اسپیرو: دست پنهان هژمونی آمریکایی، نیویورک ۱۹۹۹
David E. Spiro: The Hidden Hand of American Hegemony, New York 1999
۹… آمریکاییها هم دلایل خوبی برای سری نگاه داشتن این توافقها داشتند. چرا که این توافقها با توافقنامههای تجاری پرشمار امضا شده میان دولتها منافات داشتند و از جمله به ضرر متحدان واشنگتن در اروپای غربی و ژاپن بودند. و البته با اصول «بازار آزاد» هم همخوانی نداشتند چرا که آمریکاییها این «بازیافت دلارهای نفتی» را به سود خود ترتیب میدادند. جزئیات این معاملههای مخفیانه در دههی ۱۹۷۰ تازه در سال ۲۰۱۶ به شکل کامل منتشر شدند.
قس. بلومبرگ، ۳۱ می ۲۰۱۶: داستان ناگفتهی بدهی محرمانهی ۴۱ سالهی عربستان سعودی به ایالات متحده
Bloomberg, 31. Mai 2016: The Untold Story Behind Saudi-Arabia’s 41 Year U. S. Debt Secret;
۱۰… با خرید چند میلیارد دلار اوراق قرضهی دولتی، دولتهای کوچک حاشیهی خلیج تبدیل به سهامداران عمده در ایالات متحده شدند و در رونق بازار املاک در شهرهای بزرگ نقشی تعیین کننده داشتند. به سختی بتوان رد پولها را در تک تک موارد دنبال کرد، چرا که مالکیت شرکتهای سرمایهگذاری از حاشیهی خلیج را، که تعدادشان به درستی مشخص نیست، به ندرت میتوان به وضوح مشخص کرد.
در این باره قس. به عنوان مثال میشائیل لودرس: آرماگدون در مشرق زمین. چگونه ارتباطات سعودی نگاهشان را به ایران معطوف میکنند، مونیخ ۲۰۱۸، ص.۶۱
Michael Lüders: Armageddon im Orient. Wie die Saudi-Connection den Iran ins Visier nimmt, München 2018, S. 61 ff
۱۱… طیف خریدهاشان از املاک و مستقلات، مثلا مجتمع اداری بسیار سودآور کنری وارف در محل قدیمی بندر لندن، تا باشگاههای فوتبال از جمله منچستر سیتی را شامل میشود. این سرمایهداری رانتی نماهای پر زرق و برقی میسازد، اما به نظر ورینگ منجر میشود که دولتهای بعدی، از هر جناحی که باشند، تا کنون همهی فرصتهای اصلاح را برای اقتصاد شدیدا پر ریسک بریتانیا از دست بدهند.
دیوید ورینگ: انگلوعربیا: چرا ثروت خلیج برای بریتانیا مهم است، کمبریج ۲۰۱۸
David Wearing: AngloArabia: Why Gulf Wealth Matters to Britain, Cambridge 2018
۱۲… این پیوندهای تنگاتنگ اقتصادی و سیاسی همچنین توضیح میدهد که چرا عربستان سعودی و امارات متحدهی عربی از ۲۰۱۵ میتوانند بدون تنبیه شدن جنگی وحشیانه در یمن پیش ببرند آن هم با حمایت نظامی و لجستیکی واشنگتن و لندن که بیش از همه از صادرات اضافهی سلاح سود میبرند.
دربارهی پسزمینههای جنگ یمن قس. سعید الدیلمی: یمن. جنگ فراموش شده، مونیخ ۲۰۱۹
Said AlDailami: Jemen. Der vergessene Krieg, München 2019