پی‌نویس‌های قسمت بیست و دوم «امپراتوری USA» نوشته‌ی دانیله گانزر که در پادکست بیبلیوکست منتشر شده است و می‌توانید آن را از اینجا بشنوید:
۳۶۹. چنان که آن زمان دی تسایت در آلمان نتیجه گرفت، ماجرای ایران-کنترا نشان می‌دهد که تحت زمامداری رئیس جمهور ریگان در کاخ سفید «سیاست خارجی بر خلاف عقلانیت و در منافات با قوانین» اجرا می‌شد.
اولریش شیلر: بیلان ماجرای ایران-کنترا: پرسش‌های بسیاری بی‌پاسخ مانده‌اند. دی تسیات، ۷ آگوست ۱۹۸۷
Ulrich Schiller: Bilanz der Iran-Contra-Affäre: Viele Fragen bleiben offen. Die Zeit, 7. August 1987.
۳۷۰. رئیس سیا رابطه‌ای نزدیک با رئیس جمهور ریگان داشت و ملاقات‌های شخصی نیز با او برای اتخاذ تصمیم‌های مهم ترتیب می‌داد. به گفته‌ی واینر: «کیسی برای این کار تنها به چند دقیقه دیدار با رئیس جمهور نیاز داشت، یک چشمک و سر تکان دادنی کوتاه و دوباره غیبش می‌زد.»
تیم واینر: CIA. تاریخ کامل (فیشر ۲۰۰۹)، ص.۴۹۶
Tim Weiner: CIA. Die ganze Geschichte (Fischer 2009), S. 496.
۳۷۱. دیکتاتور سوموزا حتی به ایالات متحده پیشنهاد اعزام نیروهای نیکاراگوئه به ویتنام را داد، که واشنگتن آن را رد کرد. در ازای این حمایت‌ها، ایالات متحده سال‌های سال بقای رژیم ظالمانه‌ی سوموزا را تضمین می‌کرد، که نزدیکترین معتمدش در آمریکای مرکزی بود.
یورگن بلرز: کتاب راهنمای سیاست خارجی: از افغانستان تا قبرس (والتر ده گرویتر ۲۰۱۸)، ص.۴۳۹
Jürgen Bellers: Handbuch der Außenpolitik: Von Afghanistan bis Zypern (Walter de Gruyter 2018), S. 439.
۳۷۲. جنگ مخفی علیه نیکاراگوئه، که با این تصمیم برای مردم نیکاراگوئه مرگبار رئیس جمهور ریگان آغاز شد، در ابتدا به کل از مردم ایالات متحده پنهان نگاه داشته می‌شد. رئیس سیا، کیسی، رئیس جمهور ریگان را متقاعد کرده بود که کنتراهای راستگرا نیکاراگوئه را در تهاجمی فتح کرده و ساندینیست‌ها را در ماناگوا سرنگون خواهند کرد و این هیچ کار سخت و پیچیده‌ای نیست.
پیتر کورنبلو و مالکوم بیرن: رسوایی ایران-کنترا. تاریخ از طبقه‌بندی خارج شده. اسنادی خواندنی از آرشیو امنیت ملی (نیو پرس ۱۹۹۳)، ص.۱
Peter Kornbluh und Malcolm Byrne: The Iran-Contra Scandal. The declassified History. A National Security Archive Documents Reader (New Press 1993), S. 1.
۳۷۳. این اصول را واشنگتن دستکم در ابتدای جنگ مخفی زیر پا نمی‌گذاشت، چرا که ایالات متحده نیروهای مسلح ایالات متحده را به کار نمی‌گرفت، بلکه جنگی مخفی را به واسطه‌ی سیا رهبری و در این راستا کنتراها را مسلح می‌کرد. ولی این هم غیرقانونی بود، زیرا قانون منع خشونت سازمان ملل متحد به صراحت جنگ‌های مخفی را نیز منع می‌کند، یعنی «اعزام باندها، گروه‌ها، مبارزان داوطلب و مزدوران مسلح از سوی یا تحت نام کشوری، اگر این‌ها به زور اسلحه اقداماتی علیه کشوری دیگر صورت دهند»، چنان که مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز اعلام کرد.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد: تعریف تجاوز به خاک، ۱۴ دسامبر ۱۹۷۴
UNO-Generalversammlung: Definition der Aggression, 14. Dezember 1974.
۳۷۴. کنتراها مانند خمرهای سرخ بسیار وحشیانه رفتار می‌کردند و هیچگونه احترامی برای اصل خانواده‌ی بشری نشان نمی‌دادند. برای در هم شکستن روحیه‌ی ساندینیست‌ها، کنتراها به زنان ساندینیست‌ها تجاوز و آن‌ها را شکنجه می‌کردند. کنتراها، چنان که گزارش پژوهشی انجام شده در ایالات متحده نشان می‌دهد، مسئول «حملاتی بی‌رحمانه علیه اهداف غیرنظامی، آدم‌ربایی‌ها، تجاوزها، قتل‌ها، مثله کردن‌ها و دیگر اشکال اعمال خشن» بودند.
گزارش تحقیقی به سفارش دفتر امور آمریکای لاتین در واشنگتن توسط نماینده‌ی کنگره جیمز جفرسون (جمهوری‌خواه- ورمونت) و پیتر کوستمایر (دمکرات- پنسیلوانیا)، فوریه ۱۹۸۶
Investigative report commissioned by the Washington office on Latin America by Congressman James Jefferson (R-Vt) and Peter Kostmayer (D-Pa), February 1986.
۳۷۵. کنتراها مین کار می‌گذاشتند، احشام را می‌دزدیدند، محصولات کشاورزی را به آتش کشیده و عملیات تروریستی علیه جمعیت غیرنظامی نیکاراگوئه اجرا می‌کردند تا کشور را بی‌ثبات کرده و موجب سرنگونی دولت ساندینیستی شوند. بازجویی از رهبران سابق کنتراها و همچنین شاهدان دیگر فاش ساخت که کنتراها «غیرنظامیان غیرمسلح، در میانشان زنان و کودکان را شکنجه داده، قطعه قطعه کرده، سرشان را بریده یا چشمانشان را از حدقه درمی‌آوردند».
ویلیام بلوم: کشتن امید. مداخلات ارتش ایالات متحده و سیا از جنگ جهانی دوم (کامن کارج پرس ۱۹۹۵)، ص.۲۹۳
William Blum: Killing Hope. US Military and CIA Interventions since World War II (Common Courage Press 1995), S. 293.
۳۷۶. سرویس مخفی ایالات متحده، سیا، در دفاتر ساندینیست‌ها ابزار شنود کار گذاشته بود تا ایالات متحده بتواند واکنش‌های نیکاراگوئه و دولت مستقر در پایتخت، ماناگوا، را تحت نظر بگیرد. یک تحلیلگر سیا با افتخار گفت: «سیستم نظارتی ما در نیکاراگوئه آنقدر خوب کار می‌کرد که می‌توانستیم صدای سیفون توالت را در ماناگوا بشنویم.»
ویلیام بلوم: کشتن امید (کامن کارج پرس ۱۹۹۵)، ص.۲۹۳
William Blum: Killing Hope (Common Courage Press 1995), S. 293.
۳۷۷. رئیس جمهور ریگان که از عالم سینِما پا به عرصه‌ی سیاست گذاشته و پیشتر نقش‌های مختلف بازی کرده بود، با چهره‌ای جدی اعلام کرد که ایالات متحده به دنبال آن نیست که رژیم مستقر در نیکاراگوئه را سرنگون سازد. تیم واینر، خبرنگار آمریکایی در این باره می‌گوید: «این نخستین بار بود که رئیس جمهور والامقام به کنگره دروغ می‌گفت، تا از عملیات‌های مخفیانه‌ی سیا محافظت کند. صد البته که قرار نبود آخرین بار باشد.»
تیم واینر: CIA (فیشر ۲۰۰۹)، ص.۵۰۳
Tim Weiner: CIA. Die ganze Geschichte (Fischer 2009), S. 503.
۳۷۸. آن‌ها کتابچه‌های فکاهی مصوری در اختیار داشتند که پیشتر استفاده شده بودند، تا به کشاورزان ویتنامی یاد دهند، که چگونه می‌توان با کشتن شهردار، رئیس پلیس و اعضای گروه‌های شبه نظامی یک روستا را با خشونت فتح کرد. سیا این «کتابچه‌ی راهنمای قاتلان» را به اسپانیایی ترجمه و آن‌ها را بین کنتراها پخش کرد. آن وحشیگری‌ها که پیشتر گریبان ویتنامی‌ها را گرفته بود حالا بر سر کشاورزان غالباً فقیر نیکاراگوئه نیز می‌آمد.
تیم واینر: CIA (فیشر ۲۰۰۹)، ص.۵۲۴
Tim Weiner: CIA. Die ganze Geschichte (Fischer 2009), S. 524.
۳۷۹. حتی نمایندگانی که جز در این مورد از سیاست خارجی تهاجمی ایالات متحده حمایت می‌کردند، با خشم واکنش نشان دادند، زیرا دریافته بودند که سیا به قوانین مصوب کنگره پایبند نبود. در روز 12 اکتبر 1984 کنگره بر شدت متمم بولاند افزوده و هرگونه ادامه‌ی تأمین مالی کنتراها به واسطه‌ی سیا یا پنتاگون را اکیدا ممنوع کرد. نماینده‌ی کنگره، بولاند گمان می‌کرد که این قانون «حمایت ایالات متحده از جنگ در نیکاراگوئه را به پایان رساند».
پیتر کورنبلو: رسوایی ایران-کنترا (نیو پرس ۱۹۹۳)، ص.۳
Peter Kornbluh: The Iran-Contra Scandal (New Press 1993), S. 3.
۳۸۰. دیوان دادگستری اعلام کرد، «که ایالات متحده موظف است بی‌درنگ تمامی این اقدامات غیرقانونی را متوقف کند… و به نیکاراگوئه غرامت بپردازد». رئیس سیا، بیل کیسی و رئیس جمهور رونالد ریگان تصمیم گرفتند این حکم را نادیده بگیرند.
نیکاراگوئه علیه ایالات متحده‌ی آمریکا. حکم دیوان بین المللی دادگستری، ۲۷ ژوئن ۱۹۸۶ در لاهه. همچنین ر.ک.: تایمز ۲۸ ژوئن ۱۹۸۶
Nicaragua v. United States of America. Entscheidung des Internationalen Gerichtshofes, 27. Juni 1986 in Den Haag. Siehe auch: The Times vom 28. Juni 1986.
۳۸۱. او به کارمند شورای امنیت ملی اُلیور نورث، یک کهنه سرباز جنگ ویتنام، فرمان داد که منابع مالی جدیدی برای کنتراها بیابد. کنگره‌ی ایالات متحده بعدها از این کار انتقاد کرده و اعلام کرد که «این یک سوء استفاده‌ی خطرناک از کارمندان شورای امنیت ملی بود»، زیرا تنها به سیا اجازه داده می‌شد که جنگ‌های مخفی رهبری کند.
لی همیلتون (رئیس): گزارش کمیته‌ی تحقیقات ماجرای ایران-کنترای کنگره. واشنگتن، ۱۳ نوامبر ۱۹۸۷، ص.۱۸
Lee Hamilton (Chairman): Report of the Congressional Committees Investigating the Iran-Contra-A ffair. Washington, 13. November 1987, S. 18.
۳۸۲. کنگره فریب داده شده و بعدها به اعتراض اعلام کرد، که اینطور نمی‌شود که عملیات‌های مخفی ایالات متحده بدون اطلاع کنگره از سوی کشورهای خارجی تأمین مالی شود. این «خطرناک و غیرقابل قبول» است، زیرا به این ترتیب وابستگی به حامیان مالی پدید می‌آید.
لی همیلتون: ماجرای ایران-کنترا. واشنگتن، ۱۳ نوامبر ۱۹۸۷، ص.۴ و 15
Lee Hamilton: Iran-Contra-Affair. Washington, 13. November 1987, S. 4 und 15.
۳۸۳. حکیم و سکورد مجانی کار نمی‌کردند، بلکه چنان که کنگره بعدها کشف کرد بیش از چهار میلیون دلار خود به جیب زده بودند. تحقیقی صورت گرفته از سوی پارلمان ایالات متحده به درستی انتقاد می‌کرد که با برون‌سپاری جنگ مخفی در نیکاراگوئه به اشخاص حقیقی، که در پی مال‌اندوزی نیز بودند، «دولت اصول بنیادین قانون اساسی ایالات متحده را زیر پا نهاد».
لی همیلتون: ماجرای ایران-کنترا. واشنگتن، ۱۳ نوامبر ۱۹۸۷، ص.۴ و 16
Lee Hamilton: Iran-Contra-A ffair. Washington, 13. November 1987, S. 4 und 16.
۳۸۴. سناتور کری آن زمان به اعتراض گفت: «به نظر می‌رسد که مبارزه با تجارت مواد مخدر تنها هدفی ثانویه برای سیاست خارجی ایالات متحده است.» این هدف مدام به پای اهداف دیگر قربانی می‌شود، «از جمله برای این آرزو که دولت نیکاراگوئه را سرنگون یا دولت پاناما را تقویت کنند، از تاجران مواد مخدر به عنوان منبع اطلاعات استفاده کنند یا از کارمندان ارتش و سرویس‌های مخفی محافظت کنند که در تجارت مواد مخدر دست دارند». این ولی به کل بی‌معنی است که دولت ایالات متحده میلیون‌ها دلار صرف مبارزه با مواد مخدر کند و همزمان مخفیانه خود در تجارت مواد مخدر سهیم باشد. به گفته‌ی سناتور کری «همچین کاری دیوانگی است».
لزلی کاکبرن: اسلحه، مواد و سیا. فیلم مستند PBS فرانتلاین، ۱۷ می ۱۹۸۸. همچنین ر.ک.: لزلی کاکبرن: خارج از کنترل: داستان جنگ مخفی دولت ریگان در نیکاراگوئه، خط لوله‌ی غیرقانونی و ارتباط با کنتراها و مواد مخدر (آتلانتیک مانثلی پرس ۱۹۸۷)
Leslie Cockburn: Guns, Drugs and the CIA. Dokumentarfilm PBS Frontline, 17. Mai 1988. Siehe auch: Leslie Cockburn: Out of Control: The Story of the Reagan Administration’s Secret War in Nicaragua, the Illegal Pipeline, and the Contra Drug Connection (Atlantic Monthly Press 1987).
۳۸۵. سیا به خوبی از تجارت مواد مخدر خبر داشت و خوشحال بود از اینکه در آن منبع پولی برای کنتراها یافته بود. بنا بر گزارش یاد شده «سیاستمداران رده بالای ایالات متحده به این دیدگاه بی‌رغبت نبودند، که پول مواد مخدر راه حلی بی عیب و نقص برای مشکل کمبود منابع مالی تأمین کنتراها بود».
پیتر دیل اسکات: سیاست کوکائین: مواد مخدر، ارتش‌ها و سیا در آمریکای مرکزی (انتشارات دانشگاه کالیفرنیا ۱۹۹۸)، ص.۱۰
Peter Dale Scott: Cocaine Politics: Drugs, Armies, and the CIA in Central America (University of California Press 1998), S. 10.
۳۸۶. الیور نورث به اعتراض گفت که «هرگز، هیچ وقت» در دوران پنج ساله‌ی کارش در شورای امنیت کاری انجام نداده، که پیشتر از سوی مافوق‌هایش بررسی همه‌جانبه نشده بود. به گفته‌ی نورث: «آموزش نظامی‌ام در من اعتقادی عمیق به ساختار فرماندهی سلسله مراتبی شکل داده است.» مافوق‌هایش نزد او آمده و به او می‌گفتند: «ترتیب این کار را بده». این افراد درون سیستم نیز خبر داشتند، که ایالات متحده مخفیانه به ایران سلاح فروخته و با سود حاصله کنتراها را تأمین مالی می‌کرد.
یک ستاره. حضور پر حرف و حدیث سرهنگ دوم الیور نورث در برابر کمیته‌ی تحقیق کنگره. اشپیگل، ۱۳ جولای ۱۹۸۷
Ein Star. Oberstleutnant Oliver North hatte seinen großen Auftritt vor dem Untersuchungsausschuß des Kongresses. Der Spiegel, 13. Juli 1987.
