پی‌نویس‌های قسمت سی و دوم «امپراتوری USA» نوشته‌ی دانیله گانزر که در پادکست بیبلیوکست منتشر شده است و می‌توانید آن را از اینجا بشنوید:
۵۴۰. کای فوگلزانگ، چین‌شناس از دانشگاه هامبورگ می‌گوید: «چین در دوران امپراتوری متأخر، یعنی از قرن ۱۱ و ۱۲، با فاصله از باقی جهان برتر بود. چین در دورانی شهرهای میلیونی داشت، که در اروپا بزرگترین شهرها ۲۰۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ نفر جمعیت داشتند. چین قرن‌ها پیش از اروپا با فن چاپ کتاب آشنایی داشت. مدت‌ها پیش از آنکه در اروپا سخن از آن به میان آید، پول کاغذی داشت. چین قطب‌نما را می‌شناخت و باروت در اختیار داشت.»
اشتفان براوبورگر: ابرقدرت‌ها – ترس از چین؟ زد‌دی‌اف، ۱۶ آگوست ۲۰۱۹
Stefan Brauburger: Supermächte – Angst vor China? ZDF, 16. August 2019.
۵۴۱. رودریش پتاک، چین‌شناس از دانشگاه مونیخ توضیح می‌دهد، که «چین هرگز علاقه‌ی خاصی به فتح، اشغال و استعمار کشورهای دیگر نداشت».
آندرئاس لورنتس: زیر بادبان‌های ابریشمی سرخ. اشپیگل، ۲۹ آگوست ۲۰۰۵
Andreas Lorenz: Unter roten Seidensegeln. Der Spiegel, 29. August 2005.
۵۴۲. چین تنها از بندر کانتون در نزدیکی هنگ‌کنگ اجازه‌ی تجارتی محدود با بریتانیایی‌ها می‌داد، که بیش از همه چای و ابریشم چینی را به بریتانیای کبیر صادر می‌کردند. در مقابل اما بریتانیایی‌ها کالای قابل ذکری نداشتند که در چین قابل فروش باشد، به جز تریاک، که بریتانیایی‌ها از هند به چین وارد می‌کردند. استعمال تریاک به سرعت در جامعه‌ی چین رواج یافت و کشور را تضعیف کرد، که در مجموع برای بریتانیایی‌ها مطلوب بود. چنان که کای فوگلزانگ چین‌شناس می‌گوید، «این جنایتی به غایت شریرانه بود. تجارت مواد مخدر بود».
اشتفان براوبورگر: ابرقدرت‌ها – ترس از چین؟ زد‌دی‌اف، ۱۶ آگوست ۲۰۱۹
Stefan Brauburger: Supermächte – Angst vor China? ZDF, 16. August 2019.
۵۴۳. لین زِ شو، مأمور ویژه‌ی امپراتور چین برای مبارزه با قاچاق تریاک، در نامه‌ای خطاب به ملکه ویکتوریا، ملکه‌ی بریتانیا چنین نوشت: «وجدانتان کجاست؟ تصور کنید خارجی‌هایی به انگلستان بیایند، تا تریاک فروخته و انسان‌ها را به بیراهه‌ی مصرف آن بکشانند: چنین کاری را شما، شهبانوی گرانقدر، بی‌شک خوش نمی‌داشتید.» چینی‌ها خواهان توقف فوری واردات مواد مخدر شدند. لین ز شو نوشت: «اگر چنین بلایی را در کشور خویش مجاز نمی‌دانید، نباید هم آن را بر دیگر کشورها روا دارید، بر چین که به هیچ عنوان!»
برتولد زه‌والد: اینگونه انگلستان به بزرگترین تاجر مواد مخدر جهان تبدیل شد. دی ولت، ۲۰ ژانویه ۲۰۱۸
Berthold Seewald: So stieg England zum weltgrößten Drogendealer auf. Die Welt, 20. Januar 2018.
۵۴۴. لین ز شو با تأسف نوشت: «وقتی که ما تیری شلیک می‌کنیم، سربازانمان زمان بسیاری نیاز دارند، تا بتوانند تیر دیگری بیندازند. این نتیجه‌ی آشنایی اندک ما با این فنون است.» افسران و سربازان باتجربه در میان چینی‌ها بسیار بودند، ولی تجربه‌ی آنها به نبرد تن به تن و در فواصل نزدیک محدود بود. لین ز شو بهت‌زده نوشت، که بسیاری از آنها هرگز نبردی تجربه نکرده بودند، «که در آن باید بدون دیدن چهره‌ی دشمن جنگید».
مائو هایجیان: امپراتوری چینگ و جنگ تریاک – سقوط سلسله‌ی آسمانی (انتشارات دانشگاه کمبریج ۲۰۱۶)، ص.۴۹۱
Mao Haijian: The Qing Empire and the Opium War – The Fall of the Heavenly Dynasty (Cambridge University Press 2016), S. 491.
۵۴۵. رئیس جمهور چین، شی جینپینگ، که از سال ۲۰۱۳ رهبری کشور را در دست دارد، امیدوارانه اعلام کرد: «ما با قدرت و اعتماد به نفس مدام فزاینده‌ای به هدف اوجگیری مجدد باشکوه ملت چین نزدیک می‌شویم.»
اشتفان براوبورگر: ابرقدرت‌ها – ترس از چین؟ زد‌دی‌اف، ۱۶ آگوست ۲۰۱۹
Stefan Brauburger: Supermächte – Angst vor China? ZDF, 16. August 2019.
۵۴۶. ژنرال رابرت اشلی، رئیس آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده (DIA)، در گزارشی در سال ۲۰۱۹ هشدار داد: «چین در حال تشکیل ارتشی محکم و مرگبار است.» رئیس جمهوران ایالات متحده در آینده «با چینی رو به رو خواهند بود، که بر ایفای نقشی قدرتمندتر در تعاملات جهانی پافشاری خواهد کرد. چیزی که گاهی می‌تواند با منافع ایالات متحده در تضاد باشد».
چین: قدرت نظامی. نوسازی نیرویی برای مبارزه و پیروزی. آژانس اطلاعات دفاعی ۲۰۱۹
China: Military Power. Modernizing a Force to Fight and Win. Defense Intelligence Agency 2019.
۵۴۷. دالایی لاما همراه با مهاتما گاندی برای من یک الگو و منبع الهامی عظیم برای جنبش صلح است. این راهب بودایی خردمندانه توضیح می‌دهد: «تا آنجا که به من مربوط می‌شود، همواره بر ارزش آن چیزی تأکید می‌کنم، که خلع سلاح درونی می‌نامم. راه دستیابی به آن از بین بردن نفرت و تقویت همدلی است.»
دالایی لاما: در دل‌ها آتشی (انتشارات بارت ۱۹۹۶)، ص.۴۴. همچنین: بوندستاگ آلمان در برلین. سرویس علمی، ۱۲ آگوست ۱۹۸۷
Dalai Lama: In die Herzen ein Feuer (Barth Verlag 1996), S. 44. Sowie: Deutscher Bundestag Berlin. Wissenschaftlicher Dienst, 12. August 1987.
۵۴۸. این که آیا چین به تایوان حمله‌ی نظامی خواهد کرد یا نه، مشخص نیست. به گفته‌ی الکس نیل، کارشناس امور چین در مؤسسه‌ی بین المللی مطالعات استراتژیک (IISS) در لندن، بعید است که ایالات متحده موفق شود از تهاجم چین به تایوان جلوگیری کند.
فردی گشتایگر: ناتوانی ایالات متحده در صورت تهاجم به تایوان. رادیو و تلویزیون سوئیس، ۳۱ می ۲۰۱۹
Fredy Gsteiger: Bei einer Invasion in Taiwan wären die USA machtlos. SRF, 31. Mai 2019.
۵۴۹. در پژوهش‌های رسمی ارتش چین اینگونه عنوان می‌شود، که «ملت چین همواره دوستدار صلح بوده است». چین «دست به حمله نخواهد زد، مگر در صورتی که به ما حمله شود. اما بدون شک پاسخ خواهیم داد، اگر به ما حمله شود». دکترین دفاعی چین اینگونه می‌گوید.
پاتریک تسول: ایالات متحده صلح جهانی را به مخاطره می‌اندازد – چین اینگونه می‌گوید. نویه تسوریشر تسایتونگ، ۲۵ جولای ۲۰۱۹
Patrick Zoll: Die USA gefährden den Weltfrieden – sagt China. Neue Zürcher Zeitung, 25. Juli 2019.
۵۵۰. آخرین صحنه‌ی فیلم تصویر پاسپورتی چینی را نشان می‌دهد، که این کلمات بر روی آن به چشم می‌خورند: «شهروندان جمهوری خلق چین! اگر در خارج از کشور با خطر مواجه شدید، ناامید نشوید! پشتیبان شما سرزمین قدرتمند پدری است.»
کای اشتریتماتر: اختراع دوباره‌ی دیکتاتوری. چگونه چین دولت نظارتگر دیجیتال را گسترش داده و با آن ما را به چالش می‌کشد (پایپر ۲۰۱۹)، ص.۵۷
Kai Strittmatter: Die Neuerfindung der Diktatur. Wie China den digitalen Überwachungsstaat aufbaut und uns damit herausfordert (Piper 2019), S. 57.
۵۵۱. گنگ ونبینگ چینی، که بعدها سفارت چین در سوئیس را بر عهده داشت، به یاد می‌آورد: «در خیابان‌ها به ندرت دوچرخه به چشم می‌خورد، چه رسد به خودرو.» کمبود در همه‌ی عرصه‌ها وجود داشت. غلات، پارچه، روغن خوراکی و گوشت جیره‌بندی شده و تنها در ازای کوپن‌هایی قابل تهیه بود، که دولت کمونیستی توزیع می‌کرد. به گفته‌ی ونبینگ، «در آن زمان تفاوت اندکی میان فقیر و غنی وجود داشت، چرا که همه به یک اندازه فقیر بودند».
گنگ ونبینگ: من و سرزمین پدری‌ام. ولتووخه، ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۹
Geng Wenbing: Mein Vaterland und ich. Weltwoche, 18. September 2019.
۵۵۲. به گفته‌ی مولر، اوجگیری چین در ۲۵ سال گذشته البته بدون شک «بزرگترین معجزه‌ی اقتصادی تمام دوران‌هاست»، ولی اگر بانک مرکزی ایالات متحده، فِد، نرخ بهره را افزایش دهد، اقتصاد چین فروخواهد پاشید، چرا که در این صورت سرمایه‌گذاران پول خود را از چین خارج خواهند کرد. به اعتقاد مولر ایالات متحده «انگشتش را بر روی ماشه گذاشته و به تنهایی تصمیم خواهد گرفت، که چه زمانی آن را خواهد چکاند».
دیرک مولر: قدرت‌لرزه. جهان در آستانه‌ی بزرگترین بحران اقتصادی تمام دوران‌ها (هاینه ۲۰۱۸)، ص.۱۸۴ و ۲۰۳
Dirk Müller: Machtbeben. Die Welt vor der größten Wirtschaftskrise aller Zeiten (Heyne 2018), S. 184 und 203.
۵۵۳. این میلیاردر در گزارشی از شبکه‌ی آرته گفت: «هر روز مرا شکنجه می‌کردند. می‌خواستند مرا بکشند.» از این رو او از طریق هنگ‌کنگ و لندن به نیویورک گریخت، و در شبکه‌های اجتماعی سرنگونی دولت چین را طلب می‌کند. ونگویی به انتقاد می‌گوید: «آنها بدون هیچ عواقبی انسان‌ها را کشته و ناپدید می‌کنند.»
سباستین لو بلزیک: چین: میلیاردرها به راحتی ناپدید می‌شوند. آرته، ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۹
Sebastien Le Belzic: China: Milliardäre verschwinden einfach. Arte, 20. September 2019.
۵۵۴. با ۲۹۵۸ رأی موافق در برابر تنها دو رأی مخالف و سه رأی ممتنع، تصمیم کنگره واضح بود. زوددویچه تسایتونگ نوشت: «به این ترتیب شی جینپینگ می‌تواند تا آخر عمرش رئیس جمهور باقی بماند.»
شی جینپینگ، رئیس جمهور مادام العمر. زوددویچه تسایتونگ، ۱۱ مارس ۲۰۱۸
Xi Jinping, Präsident auf Lebenszeit. Süddeutsche Zeitung, 11. März 2018.
۵۵۵. اورس شوتِلی، چین‌شناس سوئیس می‌گوید، که در دوران حکومت مائو زدونگ هنوز چینی‌ها مجبور به «زندگی در عصر حجر» بودند. ولی پس از آن رشد اقتصادی رخ داد، که از سوی سرمایه‌گذاران آمریکایی نیز پیش برده می‌شد. به گفته‌ی شوتلی، «امروزه امپراتوری میانه نه فقط با درونماهای شهری پر زرق و برق، مراکز خرید بزرگ و پارک‌های صنعتی عظیم، بلکه همچنین با زیرساختی در سطح جهانی، همگان را تحت تأثیر قرار می‌دهد».
اورس شوتلی: ژيوپلیتیک به عنوان محرک اقتصاد جهانی. پرونده‌ی آسیای بانک خصوصی نوتنشتاین، ژوئن ۲۰۱۵
Urs Schoettli: Geopolitik als Treiber der Weltwirtschaft. Notenstein Privatbank Fokus Asien, Juni 2015.
۵۵۶. وزیر امور خارجه‌ی آلمان، زیگمار گابریل، در کنفرانس امنیتی مونیخ در سال ۲۰۱۸ به انتقاد گفت، که جاده‌ی ابریشم جدید نمادی است از «تلاش برای جا انداختن نظامی جامع با هدف اثرگذاری بر جهان بنا بر منافع چین».
دیرک مولر: قدرت‌لرزه (هاینه ۲۰۱۸)، ص.۲۲۱
Dirk Müller: Machtbeben (Heyne 2018), S. 221.
۵۵۷. دیرک مولر کارگزار بورس گفت: «تقریبا هیچ‌جا به این اشاره نمی‌شد، که راهبان بودایی به شکل وحشیانه‌ای به دست تروریست‌های روهینگیا به قتل رسیده بودند، یا این که این اقلیت مسلمان با توسل به خشونت در پی جداسازی مناطق سکونت خود از میانمار بود و تلاش می‌کرد به این وسیله دولت اسلامی متعلق به خود را ایجاد کند.»
دیرک مولر: قدرت‌لرزه (هاینه ۲۰۱۸)، ص.۲17
Dirk Müller: Machtbeben (Heyne 2018), S. 217.
۵۵۸. رابرت لافان، مشاور نظامی بریتانیایی وقت در صربستان، بر این باور بود که راه‌آهن بغداد امپراتوری بریتانیا را به خطر می‌اندازد. به گفته‌ی لافلان «اگر مسیر برلین-بغداد تکمیل شود، منطقه‌ای وسیع که در آن امکان تولید هر میزانی از ثروت اقتصادی وجود دارد، اما از تیررس تهاجم قدرتی دریایی دور است، تحت کنترل آلمانی‌ها درمی‌آید».
رابرت لافان: صرب‌ها. نگهبانان دروازه (دورست پرس ۱۹۸۹)، ص.۱۶۳
Robert Laffan: The Serbs. The Guardians of the Gate (Dorset Press 1989), S. 163.
۵۵۹. در امتداد جاده‌ی ابریشم روندی «به سوی کاهش تنش‌ها و تشکیل اتحادها» به چشم می‌خورد، و درباره‌ی راه‌حل‌هایی با سود دوجانبه بحث می‌شود. به اعتقاد فرانکوپان، «دورانی که در آن غرب هنوز می‌توانست جهان را مطابق تصور خویش شکل دهد، مدت‌هاست که گذشته است».
پیتر فرانکوپان: جاده‌های ابریشم جدید. امروز و آینده‌ی جهان ما (روولت ۲۰۱۹)، ص.۵۲، ۶۰ و ۲۸۹
Peter Frankopan: Die neuen Seidenstraßen. Gegenwart und Zukunft unserer Welt (Rowohlt 2019), S. 52, 60 und 289.
