پی‌نویس‌های قسمت یازدهم «ابرقدرت ریاکار» نوشته‌ی میشائیل لودرس که در پادکست بیبلیوکست منتشر شده است و می‌توانید آن را از اینجا بشنوید:
۱… روایت غالب که بر اساسش جامعه‌ی مدنی سوریه مبارزه‌ای آزادی‌خواهانه از سر استیصال علیه سرکوبگرش آغاز کرده، در چند ماه نخست اعتراضات و تظاهرات قابل توجیه بود – اما حداکثر از سال ۲۰۱۲ این جامعه‌ی مدنی دیگر هیچ نقشی ایفا نمی‌کرد، نه از نظر سیاسی و نه نظامی. جنگ داخلی یک سال پیشتر در ۲۰۱۱ شعله‌ور شده به جنگی نیابتی تبدیل شد که در آن دشمنان نظامی اصلی رژیم اسد بیشتر از میان صفوف القاعده و «دولت اسلامی» عضوگیری می‌کردند.
در این باره قس. میشائیل لودرس: آنان که توفان می‌دروند. چگونه غرب سوریه را به آشوب کشید، مونیخ ۲۰۱۷.
Michael Lüders: Die den Sturm ernten. Wie der Westen Syrien ins Chaos stürzte, München 2017
۲… خود ناپلئون نسخه‌ای مصری از انجمن گردانندگان موسوم به دایرکتوار، مانند آنچه که آن زمان در پاریس وجود داشت، تشکیل داد و این «دیوان» را با بزرگان کلام و فقه اسلامی قاهره پر کرد. این‌ها با اضطراب خود را ناگهان به جایگاه سیاسی ارتقاء یافته می‌دیدند و اغلب از سوی ناپلئون مورد مشاوره قرار می‌گرفتند: «نخستین در میان بسیاری تلاش‌های هدفمند برای اعطای قدرت سیاسی به اسلام از سوی نمایندگان در ظاهر دهری مشرب غرب.»
پانکاج میشرا: از ویرانه‌های امپراتوری. قیام علیه غرب و تجدید حیات آسیا، فرانکفورت آم ماین ۲۰۱۳، ص.۲۴
Pankaj Mishra: Aus den Ruinen des Empires. Die Revolte gegen den Westen und der Wiederaufstieg Asiens, Frankfurt am Main 2013, S. 24 f
۳… با هدف کنترل کسری شدید بودجه، ناصرالدین شاه امتیازات پرسودی به سرمایه‌گذاران اروپایی فروخت – با وجودی که با این کار آگاهانه، همانگونه که امپراتوری عثمانی پیش از او، قدم در راه وابستگی می‌گذاشت. در ۱۸۹۱ او انحصار خرید، فروش و صادرات تنباکو، یکی از مهمترین کالاهای تجاری، را به مدت ۵۰ سال به سرگرد و تاجر بریتانیایی جرالد اف. تالبوت واگذار کرد.
به این موضوع هم در حاشیه اشاره کنیم که تالبوت همچنین یک مورخ نظامی بود. کتابی که در سال ۱۸۷۱ از او به انگلیسی در برلین توسط انتشارات و. موزر هوفبوخ دروکرای W. Moeser Hofbuchdruckerei با عنوان تحلیل سازمان ارتش پروس Analysis of the organisation of the Prussian army منتشر شد، چندین دهه کتابی مرجع برای رده‌های بالای ارتش بریتانیا و همچنین آلمان بود.
۴… جمال الدین الافغانی، بزرگترین اندیشمند اسلامی وقت، آن زمان در ایران ساکن و یکی از مهمترین ایده پردازان اعتراضات بود. نارضایتی او چنان که پانکاج میشرا جمع‌بندی می‌کند از این بود «که مطبوعات بریتانیایی تظاهرات کنندگان ایرانی را تندروهای مذهبی معرفی می‌کردند، در حالی که مسأله در حقیقت خواسته‌ی مشروع اصلاحات و حاکمیت قانون بود. او به بازتاب خبری یکسویه‌ی آژانس خبری رویترز اشاره می‌کرد (که صد البته متعلق به شهروندی بریتانیایی بود که همچنان مجوزهای تأسیس بانک و بهره برداری از معادن در ایران را در اختیار داشت).»
میشرا، همان، ص.۱۳۷
